Kadir GÜNEŞ- Ahmet ATMACA/GAZİANTEP, (DHA)- GAZİANTEP’te özel okul öğrencileri, pandemi sürecinde insanların yakın temasta olduğu asansörlerde koronavirüs bulaş riskini azaltabilecek sistem geliştirdi.
Özel Sanko Okulları’nda eğitim gören lise öğrencileri Yiğit Settar Evgülü, Gökçe Bilge, Mustafa Ali Şahin, ‘Covid-19’ projeleri ile TÜBİTAK 52’nci Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nda bölge birincisi oldu. Finalde Türkiye birinciliği hedefiyle yarışacak öğrencilerin çalışması için patent başvurusu yapıldığı bildirildi.
‘VİRÜSÜN ASANSÖRLERDE YAYILIMINI AZALTMAK İÇİN PROJE GELİŞTİRİLDİ’
Okulun Genel Müdürü Fırat Mümtaz Asyalı, öğrencilerin salgınına karşı teknolojik gelişmeleri araştırdıklarını söyleyerek, “Öğrencilerimiz virüsün asansörlerde yayılımını azaltmak için proje geliştirdi. Esasında bu çalışma disiplinler arası çalışma. Mevcut asansörlerde havalandırma sistemi var. Fakat bu sistem türbülans şeklinde içerdeki havayı döndürüyor. Bu da içerdeki virüsün yayılmasına sebep oluyor. Öğrencilerimiz bunun için laminar dikey akım sistemini araştırdılar. Bu sistem daha çok ameliyathanelerde siterilazson için kullanılıyor. Hava dimdik aşağıya veriliyor ve yine bu hava aşağıdan dışarıya alınıyor. Öğrencilerimiz laminar sisteminin asansörlerde de çalışacağını ispatladılar” dedi.
Projeyle ilgili patent başvurunu yaptıklarını anlatan Asyalı, projenin diğer bir boyutunun da yapay zeka olduğuna dikkat çekerek, “Bu proje ile asansörlerdeki kilo kısıtlamasını kişi sınırlamasına çevirerek yapay zeka ile uyarı sistemi oluşturacağız” diye konuştu.
‘PROJENİN ÜRETİME GEÇMESİNİ İSTİYORUZ’
Proje danışmanlarından olan öğretmen Neriman Ersönmez, robotik ve bilişim derslerinde öğrencilerin toplumsal probleme odaklanmalarını sağladıklarını söyledi. TÜBİTAK ve TEKNOFEST gibi platformlarda projelerini yarıştırdıklarının altını çizen Ersönmez, “Yaptığımız sistemin benzerinin olmaması patent başvurusu için bize sebep oldu. Patentimizi aldıktan sonra seri üretime geçerek öğrencilerimizi bu anlamda desteklemek istiyoruz. Literatür taramamızı yaptık. Yapay zeka ve laminar akımın kullanıldığı sisteme şu anda rastlamadık. Bu yüzden patent başvurusunda bulunabildik. Bu sistemi geliştirerek tam bütüncül hijyen sistemi planlamak istiyoruz asansörlerde. Bu sistemi sadece asansörlerde de değil aynı zamanda kapalı mekanlarda, ofislerde, sınıflarda da uygulamak istiyoruz” dedi.
‘KAPALI ALANDA BULAŞ RİSKİNİ AZALTMAYI HEDEFLİYORUZ’
Projede yer alan okulun 9’uncu sınıf öğrencisi Mustafa Ali Şahin, kapalı alanlarda bulaş riskinin daha fazla olduğunu görünce böyle bir çalışma yaptıklarını belirterek, şöyle konuştu:
“Kapalı alan olan asansörlerde bu uygulamanın da eksik olduğunu hissettik. Bu alanda hiçbir çalışmanın da olmadığını görünce projeye çalışmaya başladık. Asansörlerde kullanılan mevcut havalandırma sisteminin bulaş riskini artırdığı bilinen gerçek. Bunu engellemek için mevcut havalandırma sistemini değiştirmeye karar verdik. Laboratuarlarda ve ameliyathanelerde de mikro partikürlerin yayılmasını engelleyen laminar akımı asansör kabinine entegre ettik. Projemizde havayı üstten iten alttan çeken iki ayrı fan var. Üstten havayı iten fanda tampon bölge var. Tampon bölgeyi kullanmamızın sebebi merkez ve kanat ucundaki akım farkı nedeniyle türbülans oluşuyor. Türbülansın oluşmasını istemiyoruz çünkü virüsün yayılmasına sebep oluyor. Tampon bölge akımı dengeleyip hepa filtreye havayı gönderiyor. Hepa filtre de akımı düzenli şekilde aşağıya indiriyor ve aynı zamanda alttaki fan da havayı çekip dışarıya tahliye ediyor.”
FOTOĞRAFLI
